Elly de Waard

(Bergen, Noord-Holland, 1940)

 

Nieuws

Biografie

Elly de Waard schreef meer dan vijftien jaar over popmuziek voor de Volkskrant en Vrij Nederland en gold als een der spraakmakers op dit terrein. Ze debuteerde laat als dichter, in 1978, met de bundel Afstand.
Als dichter heeft Elly de Waard van meet af aan duidelijk stelling genomen. Ze keerde zich tegen het supremaat van de Vijftigers en pleitte voor meer ruimte voor een lyrische poëzie waarin op directere wijze uiting wordt gegeven aan gevoelens. De Nederlandse poëzie moest naar haar mening worden gevitaliseerd door er de agressiviteit en emotionaliteit van de popmuziek in te laten doorklinken.

Belangrijke voorbeelden zijn, behalve dichteressen als Emily Dickinson, Sylvia Plath en Vasalis, de dichters Leopold, Gorter, Nijhoff en wat het buitenland betreft Robert Lowell, Joseph Brodsky en Amy Clampitt.
Met haar derde bundel, Furie (1981), heeft Elly de Waard [werkelijk ]haar eigen stem gevonden: gepassioneerde liefdeslyriek, direct en met grote inzet geschreven. De liefde tussen vrouwen zal vanaf dat moment een [ van haar] belangrijk[e] thema[‘s] worden. De temperamentvolle uitbarstingen in haar gedichten worden aanvankelijk in balans gehouden door een strakke vorm, die in later werk losser lijkt te worden maar in de zeer geavanceerde metriek altijd aanwezig blijft.
De kracht van Elly de Waard ligt in haar beeldend vermogen en in haar gevoel voor ritme. Zelf zei ze ooit over dit laatste: ‘Vaak neem ik mijn gedichten op de band op en beluister ze vervolgens. Dan hoor ik waar ik uit de maat ben. Ik heb het al eens eerder gezegd: dichters die hun eigen werk niet kunnen voordragen zijn geen goede dichters. Die hebben te weinig naar zichzelf geluisterd.’

In de jaren tachtig werd Elly de Waard actief in de vrouwenbeweging. Voor de stichting Amazone in Amsterdam leidde zij een poëzieworkshop waaruit de groep ‘De Nieuwe Wilden’ ontstond. In 1987 stelde zij een bloemlezing uit het werk van deze dichteressen samen onder de titel De Nieuwe Wilden in de Poëzie.Tevens nam Elly de Waard in die jaren het initiatief tot de instelling van de Anna Bijns Prijs, de tweejaarlijkse onderscheiding voor het vrouwelijke geluid in de literatuur.

Een Wildernis van Verbindingen (1986) is haar eerste grote thematische bundel, een sequentie van 82 gedichten, die alle bestaan uit twee coupletten van elk tien regels. Elk gedicht is een momentopname in een reis van en naar een verloren geliefde.
In de jaren negentig verschijnen vervolgens Eenzang (1992), Eenzang Twee (1993) en Het Zij (1996), die tezamen opnieuw het thematisch geheel vormen van een liefdesgeschiedenis. In feite is de eerder gepubliceerde bundel Onvoltooiing (1988) hier al een inleiding op. In tegenstelling tot de gesloten en strakke vorm van Wildernis zijn de Eenzang-bundels volstrekt open en consequent tweeregelig, de gedichten kunnen midden in een zin beginnen en ook weer eindigen. De onderliggende metriek geeft dit gefragmenteerde en rijk geschakeerde geheel een stevige basis.
Eenzang Twee werd genomineerd voor de VSB-poëzieprijs.
Sedertdien verschenen met regelmaat nieuwe bundels en een aantal bloemlezingen. In Als ik niet aan je denk of raak (2002) werd een aantal erotische gedichten verzameld. De Hemel van Toulouse is een compilatie van de vele gedichten die op Frankrijk betrekking hebben. In de eervolle Rainbow Essential serie kwam in 2008 De Zon is Vrouwelijk uit, een ruime keuze uit haar hele werk.
In het Halogeen (2009) en De Aarde, de Aarde zijn haar meest recente nieuwe bundels.

 

Bibliografie


Prijzen

Samen met Ingmar Heytze en Rien Vroegindeweij werd Elly de Waard tijdens de Gedichtendag van 2003 onderscheiden als ‘schrijver van de beste gedichten van 2002’.
1994 Nominatie VSB Poëzieprijs voor Eenzang twee